Przypadek:

Przewoźnik “Pan Jan” zgłasza do windykacji firmę spedycyjną “Pana Andrzeja”. W tym samym czasie, kiedy zgłasza ją do windykacji, bierze od niej ładunek w transporcie międzynarodowym. Przewoźnik, który podjął ładunek celowo nie dowozi przesyłki do miejsca przeznaczenia. Zajmuje przesyłkę (pozostawia ją na aucie we własnej siedzibie) i wzywa spedycje “Pana Andrzeja” do zapłaty zaległej  faktury, która jest zgłoszona do windykacji, pod groźbą nie wydania towaru.

Przewoźnik “Pan Jan”, powołuje się na art. 790 par. 1 k.kc., stwierdza, że przepisy prawa zezwalają na “przetrzymanie” przesyłki, aby uzyskać zapłatę tytułem fv, która nie dotyczy zajętej przesyłki.
Czy faktycznie ten przepis na to zezwala? 

Prawo zastawu jest regulowane przez:
Kodeks cywilny –  art. 790 par. 1
ustawa Prawo przewozowe – art. 57
Konwencja CMR – art. 13 

W opisanym przypadku transportu międzynarodowego, prawo zastawu reguluje Konwencja CMR. Zastaw na przesyłce byłby możliwy tylko w sytuacji, gdyby zgodnie z art. 13 pkt. 2., towar dostarczono do odbiorcy, a w liście przewozowym, wpisano by kwotę przewoźnego. Jeden i drugi warunek nie został spełniony, zatem doszło do bezprawnego zajęcia przesyłki. Niemniej, firma “Pana Andrzeja”, chcąc odzyskać przesyłkę, zapłaciła fv zgłoszoną wcześniej do windykacji.

W konsekwencji, “Pan Andrzej”, podstawia pod firmę “Pana Jana” auto zastępcze, aby dostarczyć z dwutygodniowym opóźnieniem przesyłkę do odbiorcy i dokończyć zlecenie. Kosztami auta zastępczego obciąża firmę “Pana Jana”, który w zgodzie z przepisami jest zobowiązany zapłacić ten koszt.

Co ponadto może grozić przewoźnikowi “Panu Janowi”? 

Jeśli tytułem opóźnienia odbiorca przesyłki poniósł szkodę, wartością szkody, może zostać dodatkowo obciążony przewoźnik z którego winy, doszło do opóźnienia na rozładunek w transporcie międzynarodowym. Szkoda ta może nawet sięgać wysokości przewoźnego (a nawet pełne odszkodowanie, bo bezprawny zastaw, może zostać potraktowany jako rażące niedbalstwo – zob art. 29 Konwencji).

Podsumowanie

Zrozumiałem jest, że przewoźnik chce odzyskać pieniądze i stara się zabezpieczać na różne sposoby. W tej sprawie przewoźnik doprowadził do zapłaty zaległej fv, ale jak mówi przysłowie, oby “skórka okazała się warta wyprawki”. Zanim zajmiesz przesyłkę, zastanów się jakie prawo obowiązuje w danej umowie przewozu. Ważne jest pytanie – które przepisy będą miały zastosowanie? Czy te przepisy faktycznie pozwalają na zastosowanie zastawu? Jeżeli masz jakieś wątpliwości, napisz na adres rzecznik@transcash.eu w celu uzyskania informacji.